MINYOO

MINYOO YA KUKU

UTANGULIZI

Minyoo ya kuku ni hatari kwani huleta hasara kubwa kwa mfugaji wa kuku wa nyama na mayai. Minyoo husababisha vifo vingi kwa kuku na hivyo kumkosesha kipato na mtaji mfugaji. Hata hivyo; licha ya madhara lukuki, ni wakulima wachache mno huchukua hatua mahusisi za kulikabili na kuthibiti tatizo hili.

AINA ZA MINYOO YA KUKU

              i.        MINYOO MVIRINGO

             ii.        MINYOO BAPA

 MINYOO MVIRINGO

(a)   Ascaridia galli

-Ni mkubwa kuliko minyoo mviringo yote ya kuku.

-Hupatikana katika utumbo

 mwembamba wa kuku

-Ipo aina dume ya minyoo yenye urefu

 yapata sm 3 hadi sm 8 na minyoo ya

 kike yenye urefu wa sm 6 hadi sm 12.

(b)   Heterakis gallinae

-Hupatikana katika utumbo mpana.

-Minyoo dume ina urefu wa mm 4 hadi

 mm 13 na ya kike ina urefu wa mm 8

 hadi mm15.

(c)   Syngamus trachea

Hupatikana kwenye koo

Minyoo jike ina urefu wa mm 25 hadi mm 40. Minyoo dume huwa na urefu mm 2 hadi mm 6.

(d)   Oxyspirura mansoni

Hupatikana kwenye macho (conjuctival sac)

Minyoo jike ina urefu wa mm 12 hadi mm 19.

(e)   Gongylonema ingluvicola

            Hupatikana katika umio au gole la

ndege.

Minyoo jike ina urefu ya pata mm 32

hadi mm 55.

(f)    Cheilospirura hamulosa

Hupatikana kwenye firigisi.

Minyoo jike ina urefu wa mm 16 hadi mm 25.

(g)   Tetrameres americana

Hupatikana karibu na firigisi

Minyoo jike huwa na urefu wa mm 3.5

hadi 4.5

(h)   Dyspharynx nasuta.

Hii pia hupatikana kwenye firigisi, minyoo hii hukua na kufikia mm 10 kwa ile ya kike.

 

TEGU WA KUKU

·            Minyoo hii hupatikana kwenye utumbo mwembamba.

·            Huathiri kuku na jamii ya ndege.

·            Kuku hupata aina hii ya minyoo kwa kula wadudu wabebao mayai au viini vya minyoo. Mfano minyoo ardhi (earthworms), konokono, inzi n.k.

·            Ina umbo bapa.

(a)   Raillietina tetrogona

Urefu hadi sm 25

Wanapatikana kwenye utumbo mwembamba

(b)   Raillietina echinobothridia

Urefu hadi sm 25

Mahali, utumbo mwembamba.

(c)   Raillietina cesticillus

Urefu hadi sm 13

Mahali utumbo mwembamba

(d)   Davainea proglottina.

Urefu hadi mm 3

Mahali, utumbo mwembamba

(e)   Amoebotaemia sphenoides

Urefu hadi mm 4

Mahali, utumbo mwembamba

(f)    Choanotaenia infundibulum

Urefu hadi cm 30

1.      UENEZWAJI WA MINYOO

·         Kupitia chakula

·         Kupitia ngozi

·         Vilevile kuku kupata minyoo kwa kula wadudu wabebao mayai au viini vya minyoo kama vile Inzi, konokono n.k.

2.      DALILI ZA MINYOO

·         Kuku hukosa hamu ya kula

·         Ukondefu

·         Kushuka chini kwa utagaji wa mayai

·         Kuku hunyongea

·         Baadhi ya minyoo hukaba koo na kumfanya kuku ashindwe kupumua

·         Baadhi ya minyoo huleta muasho kwenye macho.

·         Minyoo pia huzuia mpito wa chakula na hivyo kuleta njaa kwa kuku.

·         Minyoo ikizidi huua kuku

·         Kuku pia huweza kupatwa na maambukizo ya magonjwa nyemelezi hasa pale minyoo inapotoboa utumbo na kusababisha vidonda. Bakteria huweza kushambulia sehemu hizi.

·         Upungufu wa damu.

 KWA MAELEZO ZAIDI NAMNA YA KUZUIA NA KUTIBU MAAMBUKIZI YA MINYOO WASILIANA NASI KUPITIA poultrycaretz@gmail.com